UX/UI Tasarımında Nasıl Uzmanlaşırsınız?

Kullanıcı arayüzü (UI) veya kullanıcı deneyimi (UX) tasarımcısı olarak iş ilanlarına bakmak gerçekten can sıkıcı olabiliyor. UX/UI Tasarımında gerekli beceriler birbirine yakın diyebiliriz ama her zaman örtüşmüyorlar. Nitelikli bir kullanıcı arayüzü tasarımcısı, kullanıcı deneyimi psikolojisini tam olarak anlamayabilir. Üst düzey bir kullanıcı deneyimi tasarımcısı da Photoshop'ta veya Sketch'de uzman olmayabilir.

Tabii ortada birkaç ortak nokta var ve mükemmel bir kullanıcı deneyimi veya kullanıcı arayüzü tasarımcısı olabilmek için iki dünyaya da ayak basmanız gerekiyor. Peki bu iki önemli konuda nasıl uzmanlaşırsınız?

Kendinizi kaliteli bir kullanıcı deneyimi/kullanıcı arayüzü tasarımcısı olarak tanıtmak istiyorsanız öğrenmeniz gereken bazı temel beceriler var. İki rol arasında gidip gelebilirseniz iş güvenceniz çok daha kolay olacaktır. Ayrıca herhangi bir web sitesi projesinde büyük resmi görmeniz de mümkün olacaktır.

Kullanıcı Arayüzü (UI) Tasarımcısı ne Yapar?

Müşteri iletişimi

Müşteri iletişimi tamamen müşterinin problemlerini anlamakla ilgilidir. Amaç müşterinizin işini kavramaktır, yani bir projeye başlamak için bol bol konuşmanız gerekir. Başlarken, müşterinizin domaini hakkında çok fazla bilgi sahibi olmasanız da olur. Muhtemel web asarım çözümleri düşünürken inceleme yapabilirsiniz.

İyi bir kullanıcı arayüzü tasarımcısı olmak için, çalışırken aynı zamanda müşterinizin işini de düşünmelisiniz. Örneğin müşteriniz havacı olabilir. Onlarla çalışarak ister istemez bu sektöre hakim olacaksınız. Kendi mutluluğunuz için, çalışacağınız insanların bulunduğu sektörlere dikkat edin. Hiç ilgilenmediğiniz bir alan hakkında uzman olmak istemeyebilirsiniz.

Proje sırasında da iletişim kesilmez. Bir tasarımcı olarak, çalışmanızın her aşamasını müşterinize sunmak durumundasınız. Bağlantılarınız şahsi olmak zorunda değil. Video konferanslar yapabilmenizi mümkün kılan -Skype, zoom, google meet gibi- araçlar mevcut.

Araştırma

Aynı müşteri iletişimi gibi, oldukça fazla araştırma yapmanız gerekecek. Bu araştırmalar; alan araştırmaları, müşteri ile yapılan strateji belirlemeleri ve atölye çalışmaları olabilir.

Tasarım tercihlerinizi araştırmalar şekillendirir. Bu okuduğunuz bir makale veya Apple'ın piyasaya yeni sürdüğü bir şey olabilir. Belirli bir tasarım tercihinizi açıklarken, daha önce yaptığınız araştırmalar ortaya çıkar.

Araştırmalarınız çok serbesttir. İster yeni çıkan bir cihazı, ister bir uygulamanın kullanıcı arayüzünü inceleyin. Sınır sizsiniz.

Tasarım ve Prototip Yapma

Bir tasarımcı olarak, muhtemelen zamanınızın büyük bir kısmını tasarım yapmaya ve prototip çalışmasına harcayacaksınız. Bir kullanıcı arayüzü tasarımı projesi, taslak çiziminden, detaylı tasarıma veya kodlamaya kadar birçok yolla yürütülebilir.

Kullandığınız yöntem çok büyük ölçüde çalıştığınız projeye göre değişir. Ne tasarlıyorsunuz? Bu bir web sitesi şablonu mu, yoksa buna uygulama demek daha mı doğru olur? Bağımsız bir teknoloji kullanıyor mu? Bu bir yeniden tasarım mı, yoksa sıfırdan mı başlıyorsunuz?

Geliştirici iletişimi

Kullanıcı arayüzü tasarımcılarının çalışmalarında en sık unutulan maddelerden biri de, geliştirici iletişimidir. Bu günlerde tasarımınızı rastgele bir geliştiriciye gönderip, her şeyi doğru yapmalarını umamazsınız. En iyi tasarımcılar zor olan kısmın tasarlamak değil, iletişim kurmak olduğunu bilirler. Yalnızca takımınızın ve müşterilerinizin tasarımınızı anlaması yetmez, aynı zamanda geliştiricilerin de anlamaları şart.

Bir tasarım iletişimi farklı biçimlerde gelir: detaylı açıklamalar, sunum ve tasarımı birlikte değerlendirme. Her bir aşamayı sunmayı mantıklı kılan şey büyük ölçüde projenin ne olduğuna bağlıdır. Bu, bağımsız bir proje mi, yoksa bir web uygulaması mı?

Bağımsız Tasarım

Bir platform (iOS veya Android gibi) için bir uygulama tasarlıyorsanız, bağlı kalabileceğiniz kılavuzlar bulmanız mümkün. Web için tasarım yapıyorsanız, herhangi bir kılavuz bulmanız pek mümkün değil. Genellikle müşterileriniz size markaları için grafiksel yönergeler verir. Siz de bu yönergelere bakarak bazı şeylerin nasıl görünmesi gerektiğini çıkarabilirsiniz.

Bu yönergeler genellikle pazarlama sitelerine uygun olurlar ve burada bulabileceğiniz şeyler arasında sizi iyi bir kullanıcı arayüzüne götürecek bir şey yoktur. Fontlar genellikle okunaklılığa göre değil, pazarlamaya göre seçilmiştir. Renkler, bir marka kampanyası için mükemmel olabilirler ama günlük kullanım amacı olan bir uygulama için fazla çarpıcıdır. Bu kılavuzların yorumlanması gerekir.

Web Kısıtlamaları

Yakında, öğrendiğiniz o havalı şeylerin her tarayıcıda çalışmadığını fark edeceksiniz. İşte bu web sitesinin gerçeğidir. Mümkün olan her yerde gelişmiş içerikleri kullandığınız, "aşamalı geliştirme" gibi iyi bilinen prensipleri takip etmek sizin için en iyisidir.

Konu uygulama tipi deneyimlere geldiğinde çoğu insan, yalnızca bazı temel tarayıcılara göre tasarım yapıyor. Tabii bu da kullanıcıları, içerikleri görüntülemek için belirli bir tarayıcıya bağlı kalmaya zorluyor.

Becerilerinizi Geliştirmek

Peki hızla ilerleyen bu web dünyasında becerilerinizi nasıl geliştireceksiniz?

Platform bilgisi

Bir tasarımcının cephaneliğinin büyük bir kısmı platform bilgisidir. Çeşitli işletim sistemlerini ve insanların onları nasıl kullandığını bilmeniz gerekir. Tasarımcılar arasında Mac kullanımı oldukça yaygındır ama bu; Windows kullanan insanların biraz arka plana atılmasına sebep oluyor.

Bunun dışında,internet başlı başına bir işletim sistemi gibi görülebilir. Sürekli gelişiyor ve her hafta bütün tarayıcılara yeni özellikler eklenmeye devam ediyor. Tarayıcıların teknik özelliklerinin, özellikle de CSS ve grafik desteklerinin bilinmesinin, size inanılmaz bir yararı olacaktır.

Bütün platformlar zamanla değişiyor ve bir kullanıcı arayüzü tasarımcısı olarak göreviniz her zaman güncel kalmaktır. Tasarladığınız şey izole edilmiş bir yerde yaşamıyor, o çok daha büyük bir yazılım ekosisteminin bir parçası.

Kullanıcı Savunması

Kullanıcı arayüzü ve kullanıcı deneyimi tasarımcısının kullanıcıların adına konuştuğunu unutmayın ama siz kullanıcı değilsiniz. Bu önemli bir ayrımdır çünkü çoğu insan web sitesi tasarımlarınızda farklı deneyimler yaşıyorlar.

Bu yüzden kullanışlılık oldukça önemli olabilir. Kullanıcılarınıza direkt olarak neyi sevdiklerini ve neyi sevmediklerini sorun. Geribildirim (feedback) toplayın. Kullanıcılarınızın sorunlarının kaynağını bulun ve yalnızca gerekli değişiklikler yapın.

Bütün mükemmel kullanıcı deneyimi uzmanları gerçek kullanıcı savunucularıdır. Kullanıcı deneyimi; gösterişli bir kullanıcı arayüzünün, kullanıcıların davranışlarının ve kullanıcı etkileşimlerinin ötesine ulaşır. Detaylara dikkat etmeli ve mükemmel olduğunu düşünseniz bile kötü sonuçlar verebilecek fikirleri uygulamaktan kaçınmalısınız.

Kullanıcılarının çoğunun sevmediği bir şeyi sevdiğiniz bir durumda yapabileceğiniz en iyi şey fikri geri çekmek ve üzerinde tekrar çalışmaktır.

Kullanıcılarınızın şikayetlerini dikkatle dinleyin ve gerçekten ne söylemek istediklerini anlamaya çalışın. Bu hem kullanıcı deneyimi hem de kullanıcı arayüzü tasarımcıları için geçerlidir. Kullanıcı testlerinin çoğu tasarımların kullanıcı deneyimleriyle ilgilidir.

Eğer düzgün çalışmıyorsa güzel bir arayüzün hiçbir anlamı yoktur.

Kullanıcılarınızı hem sözlerinizle hem de eylemlerinizle savunun. Bu, kullanıcı deneyimi tasarımcısının 1 numaralı görevidir. Bu beceriye sahip olmak biraz zor olabilir çünkü aslında bu spesifik bir beceri değildir ama açık görüşlü olmak ve fikirleri tekrar tekrar değerlendirmek kullanıcıların perspektifini çok daha kolay anlamanıza yardımcı olur.

Görsel İletişim

Herhangi bir tasarımcının en değerli becerisi kesinlikle görsel iletişim kurma yetisidir. Çoğu tasarımcı kafalarında bir fikir oluştururlar ve bu fikirleri proje yöneticilerine, geliştiricilere veya diğer tasarımcılara açıklamak zorunda kalırlar.

Birçok sebepten dolayı taslak yapma yeteneği oldukça işe yarar olabilir. Aynı zamanda dijital şemalar (wireframes), şablonlar (mockups) veya etkileşimli prototipler oluşturarak fikirleriniz için dijital olarak iletişim kurabilirsiniz.

Görsel varlıklar oluşturmak için kullandığınız aracın bir önemi yoktur. Birden fazla araca sahip olmak çok işinize yarayabilir. Tabii Photoshop kullanmayı bilmiyorsanız da yalnızca şablon araçları kullanmanızda da bir sorun yoktur.

Tasarım ve geliştirme takımlarıyla, fikirlerinizi anlatmak için görsel iletişim kurmak çok önemlidir. Bunu kelimelerle yapmak da mümkündür ama bir şeyleri göstermek anlatmaktan çok daha kolaydır.

Eğer işletmenizdeki insanlara ve pazarlama takımına bir şeyler anlatmak istiyorsanız, karmaşık özellikleri sıradan bir insana anlatır gibi anlatmanız gerekir.

Kullanıcı deneyimi planınızı anlatmak istediğiniz herkese gerekli kelimeler ve görseller kullanarak anlatın. Bunun bir kısmı görsel araçlarda uzman olmak, bir kısmı da iletişim kurmaktır.

Bir fikrin size mantıklı gelmesi, onu açıkladığınız herkese mantıklı geleceği anlamına gelmez.

Dijital Tasarım Yazılımı

Her kullanıcı deneyimi uzmanı Photoshop, Sketch veya Illustrator kullanmayı bilmez ama her kullanıcı arayüzü tasarımcısı bu programlardan en az birini bilmelidir.

Bu ikisi arasındaki farklar küçüktür ama fark edilebilirler. Kullanıcı arayüzü tasarımcıları simgeler, logolar veya arayüz şablonları yaratmalıdır. Kullanıcı deneyimi tasarımcıları daha çok bu arayüzlerin nasıl davrandığını ve kullanıcıların görevlerini nasıl tamamladıklarını düşünür.

Eğer kullanıcı deneyimi tasarımına yönelecekseniz Photoshop veya Sketch öğrenmek akıllıca bir yaklaşım olacaktır. Bu programların en az birine hakim olmak fikirlerinizi daha net sunmanıza yardımcı olur.

Mükemmel bir kullanıcı deneyimi veya kullanıcı arayüzü tasarımcısı, tasarım sürecinin tamamına hakim olmalıdır.

Empati ve Kritik Düşünme

Empati kurabiliyor olmak basit görünebilir ama aslında çok güçlü bir beceridir. Eğer kullanıcılarınızla empati kurabilirseniz onların endişelerini, karşılaştıkları zorlukları ve arayüzle ilgili şikayetlerini çok daha rahat anlayabilirsiniz.

En iyi kullanıcı deneyimi tasarımcısı herhangi bir web tasarım projesi için hedef kitlesini ön planda tutar. Bir eş bulma sitesi için gerekli kullanıcı deneyimi, herhangi bir RPG video oyunu için gerekli kullanıcı deneyiminden tamamen farklıdır. Hedef kitlenizin ihtiyaçlarını anlamak için dikkatli düşünmeniz gerekir.

Her proje için bireysel problemleri yorumlayın ve hedef kitlenizin düşünce şeklini anlamaya çalışın.

Bu edinmesi zor bir beceridir çünkü ciddi bir farkındalık ve anlayış ister. Kullanıcılarınızın web sitesindeki davranışları dikkatle incelemeli ve bütün küçük detayları yakalamalısınız.

Eğer ortada kullanıcıları zorlayan bir durum varsa, kullanıcı testleri sırasında kesinlikle bundan şikayet edeceklerdir ama şikayetler çözüm değil problemdir. Kullanıcı deneyimi tasarımcısı olarak göreviniz kullanıcı geribildirimlerini toplamak ve çözüm üretebilmek için onları yorumlamaktır.

Diğer web sitelerini inceleyerek pratik yapın. Şikayetlerinizi yazın. Her adımınızda "neden" sorusunu sormaktan çekinmeyin. Bir şeylerin neden bu şekilde davrandığını ve nasıl geliştirilebileceğini düşünün.

Web teknolojilerindeki gelişmelerle kullanıcı arayüzü tasarımcıları her şeyi yapabilirler. Yani teknik olarak "ne yapabiliriz?" sorusunun bir limiti yoktur.

Bulduğunuz her çözüm iyi olmak zorunda değildir. Kendinize "bunu neden yapıyoruz" sorusunu sormalısınız. Eğer mantıklı bir cevap veremiyorsanız o halde bu çok da iyi bir çözüm değildir. Kritik düşünme hayati bir şeydir ve bütün projelerine dahil edilmelidir.

Bir arayüzün nasıl çalıştığıyla ilgili daha iyi fikirler geliştirmek tamamen pratik ve uygulama işidir. Cevaplarınız her zaman "evet veya hayır" gibi kesin olmaz. Genellikle "bu çalışabilir ama bunun geliştirilmesi gerekiyor" şeklindedir.